22 Mayıs 2012 Salı

Gülhane Hatt-ı Şerifi (1839)

Gülhane Hatt-ı Şerifi (1839)

Tanzimat Dönemi, Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanan Gülhane Hatt-ı Şerifi’nin 1839 yılında Osmanlı Devleti’nin ileri gelenler ve yabancı diplomatların huzunda yine Mustafa Reşit Paşa tarafından okunmasıyla başlamıştır.
Gülhane Hatt-ı Şerifi, dört temel reformu vaat ediyordu;
  1. 1.       Tebanın can, mal ve namusunun güvence altına alınması
  2. 2.       İltizam sisteminin yerini alacak düzenli bir vergi sistemine geçilmesi
  3. 3.       Genel ve zorunlu askerlik sisteminin başlatılması
  4. 4.       Bütün Osmanlı tebaası için kanun önünde eşitliğin sağlanması
Bunların içerdiği ilkeler iki ana başlıkta toplanabilir;
a)      Yeni Yönetim Usulleri: Yasal yönetime geçiş, yasaların hazırlanmasında danışma, kurullarla çalışma ve eşitliğe saygı ilkeleri
b)      Hak ve Özgürlükler: Kişi dokunulmazlığı ve güvenliği, mal güvenliği, askerliğin adalet ve eşitliğe göre yeniden düzenlenmesi ve eşitlikler
Gülhane Hatt-ı Şerifi, Türkiye’nin ilk haklar bildirisi olarak yer almaktadır. Bir anayasadan ziyade bir otolimitasyon belgesidir; Padişahın otoritesini kendi tek taraflı iradesiyle sınırlamayı kabul ettiğini gösteren bir belgedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder